Αυτοδιοικητικές εκλογές: Άνοιξαν οι κάλπες

Άνοιξαν στις 7 το πρωί οι κάλπες για τις αυτοδιοικητικές εκλογές, που θα αναδείξουν τους τοπικούς άρχοντες της επόμενης πενταετίας.

Η δύναμη του εκλογικού σώματος αριθμεί 9.775.181 Έλληνες πολίτες (οι 465.218 ψηφίζουν για πρώτη φορά σε αυτοδιοικητικές εκλογές), καθώς και 17.957 Ευρωπαίους πολίτες.

Για τις αυτοδιοικητικές εκλογές δεν ισχύουν οι ειδικοί εκλογικοί κατάλογοι ετεροδημοτών, αποδήμων, ναυτικών και κρατουμένων, που ισχύουν για τις βουλευτικές εκλογές, τις ευρωεκλογές και τα δημοψηφίσματα. Ως εκ τούτου, οι κατηγορίες αυτές ψηφοφόρων μπορούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα μόνο στους δήμους, στους εκλογικούς καταλόγους των οποίων είναι εγγεγραμμένοι.

Η ενημέρωση για τη διεύθυνση του εκλογικού τμήματος στο οποίο ψηφίζουμε γίνεται μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμα «Μάθε πού Ψηφίζεις» στον ιστότοπο του υπουργείου Εσωτερικών https://mpp.ypes.gov.gr/ η οποία είναι προσβάσιμη και από το Gov.gr. Σχετική ενημέρωση παρέχεται και από την τηλεφωνική γραμμή 2131361500, καθώς και από τα κατά τόπους ΚΕΠ και τους Δήμους.

Η αναγνώριση των εκλογέων για την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος γίνεται με βάση την αστυνομική τους ταυτότητα ή τη σχετική προσωρινή βεβαίωση της αρμόδιας αρχής ή το διαβατήριό τους ή την άδεια οδήγησης ή το ατομικό βιβλιάριο υγείας όλων των ασφαλιστικών ταμείων. Σημειώνεται ότι τυχόν «κομμένα» δελτία αστυνομικής ταυτότητας, όπως και ελληνικό διαβατήριο που έχει λήξει είναι αποδεκτά.

H αναγνώριση των εκλογέων μπορεί να γίνει και με χρήση της ψηφιακής ταυτότητας.

Οι στρατιωτικοί και όσοι υπηρετούν στα σώματα ασφαλείας θα πρέπει να προσκομίσουν τις στρατιωτικές ή υπηρεσιακές τους ταυτότητες.

Οι Ευρωπαίοι πολίτες, οι οποίοι ψηφίζουν εφόσον είναι εγγεγραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους των δήμων, αναγνωρίζονται με έγκυρο αποδεικτικό ταυτότητας ή διαβατηρίου.

Μετά την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος και εφόσον ζητηθεί από τον εκλογέα, χορηγείται σε αυτόν έντυπη βεβαίωση άσκησης του εκλογικού δικαιώματος, που υπογράφεται και σφραγίζεται από τον πρόεδρο της εφορευτικής επιτροπής.

Εκλογείς που χωρίς να έχουν στερηθεί του εκλογικού τους δικαιώματος, δεν περιλαμβάνονται στους εκλογικούς καταλόγους, μπορούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα έως το τέλος της ψηφοφορίας, σε οποιοδήποτε εκλογικό τμήμα του δήμου, στα δημοτολόγια του οποίου είναι γραμμένοι αρκεί να έχουν μαζί τους πιστοποιητικό εγγραφής τους στα δημοτολόγια, το οποίο χορηγείται από τον οικείο δήμο ακόμα και την ημέρα των εκλογών.

Με απόλυτη προτεραιότητα ψηφίζουν όσοι δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε παρατεταμένη αναμονή προκειμένου να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, όπως π.χ. έγκυες, υπερήλικες, άτομα με αναπηρία, ασθενείς κ.λπ., καθώς και όσοι καλύπτουν υπηρεσιακές ανάγκες, όπως αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων, της Ελληνικής Αστυνομίας ή υπάλληλοι που εκτελούν υπηρεσία για τις εκλογές.

Για τα άτομα με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα προβλέπεται στο ισόγειο κάθε καταστήματος ψηφοφορίας η λειτουργία ειδικού χώρου, όπου οι εκλογείς αυτοί θα ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα με τη βοήθεια δημοτικού υπαλλήλου.

Οι ψηφοφόροι προσέρχονται στο παραβάν αρχικά για τις δημοτικές εκλογές και στη συνέχεια, αφού ρίξουν το ψηφοδέλτιο στην αντίστοιχη κάλπη, επανέρχονται για την ψηφοφορία των περιφερειακών συνδυασμών και υποψηφίων.

Ο μέγιστος αριθμός σταυρών αναγράφεται σε κάθε ψηφοδέλτιο. Σε περίπτωση που κάποιος επιλέξει περισσότερους υποψηφίους από όσους είναι επιτρεπτό, το ψηφοδέλτιο δεν είναι άκυρο και προσμετράται κανονικά στο σύνολο των ψηφοδελτίων που έλαβε ένας συνδυασμός, χωρίς όμως να λαμβάνεται υπόψη κανένας σταυρός.

Αμέσως μετά το τέλος της εκλογικής διαδικασίας, σε κάθε εκλογικό τμήμα αρχίζει το άνοιγμα της κάλπης, η αρίθμηση των φακέλων, η διαλογή των ψήφων και η μετάδοση των αποτελεσμάτων της ψηφοφορίας.

Στα εκλογικά τμήματα που η αρίθμησή τους λήγει σε μονό αριθμό, οι εφορευτικές επιτροπές ανοίγουν πρώτα την κάλπη των δημοτικών εκλογών, ενώ στα εκλογικά τμήματα που η αρίθμησή τους λήγει σε ζυγό αριθμό, οι εφορευτικές επιτροπές ανοίγουν πρώτα την κάλπη των περιφερειακών εκλογών.

Στους δήμους και στις περιφέρειες που κανένας συνδυασμός δεν λάβει ποσοστό τουλάχιστον 43% + 1 ψήφο οι εκλογές θα επαναληφθούν την ερχόμενη Κυριακή με αντιπάλους τους δύο πρώτους σε εκλογική δύναμη υποψηφίους δημάρχους και περιφερειάρχες.

Οι νέες αρχές θα εγκατασταθούν την 1η Ιανουαρίου 2024 και η θητεία τους, που θα είναι πενταετής, θα λήξει στις 31 Δεκεμβρίου 2028.

Υπενθυμίζεται ότι σε περίπτωση που δεν προκύψει περιφερειάρχης ή δήμαρχος από την πρώτη Κυριακή, δηλαδή αυτή της 8ης Οκτωβρίου, ως επαναληπτική ημερομηνία για τις δεύτερες κάλπες -όπου χρειαστούν- έχει οριστεί η 15η Οκτωβρίου.

Οι νέες δημοτικές και περιφερειακές αρχές που θα προκύψουν από τις κάλπες του Οκτωβρίου θα αναλάβουν καθήκοντα την 1η Ιανουαρίου του 2024 και η πενταετής θητεία τους θα λήξει στις 31 Δεκεμβρίου το 2028.

Σημειώνεται ότι στις επικείμενες αυτοδιοικητικές εκλογές επανέρχεται το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα ανάδειξης των αιρετών οργάνων των δήμων, μετά την εφαρμογή κατά τις προηγούμενες αυτοδιοικητικές εκλογές της 26ης Μαΐου 2019 του εκλογικού συστήματος της απλής αναλογικής.

Υπενθυμίζεται ότι φέτος για πρώτη φορά σε δημοτικές και περιφερειακές εκλογές οι συνδυασμοί κατέθεσαν τις υποψηφιότητές τους ηλεκτρονικά, μέσω της «ηλεκτρονικής πύλης δήλωσης υποψηφιοτήτων», όπως ακριβώς έκαναν τα κόμματα στις πρόσφατες εθνικές εκλογές του Μαΐου και Ιουνίου.

Αυτοδιοικητικές εκλογές 2023: Οι σταυροί προτίμησης σε δήμους και περιφέρειες
Δημοτικές εκλογές

Για την εκλογή δημοτικών συμβούλων, ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του με σταυρό υπέρ 1, 2 ή 3 υποψηφίων σε δήμους που εκλέγουν έως και 19 μέλη:

13 μέλη, σε δήμους με πληθυσμό έως 2.000 κατοίκων,
15 μέλη, σε δήμους με πληθυσμό 2.001 – 5.000 κατοίκων,
19 μέλη, σε δήμους με πληθυσμό 5.001 – 10.000 κατοίκων.
Αν ο αριθμός των μελών του δημοτικού συμβουλίου είναι μεγαλύτερος ή ίσος του 25, ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του με σταυρό υπέρ 4 υποψηφίων κατά ανώτατο όριο:

25 μέλη, σε δήμους με πληθυσμό 10.001 – 30.000 κατοίκων,
29 μέλη, σε δήμους με πληθυσμό 30.001 – 50.000 κατοίκων,
35 μέλη, σε δήμους με πληθυσμό 50.001 – 100.000 κατοίκων,
39 μέλη, σε δήμους με πληθυσμό 100.001 – 150.000 κατοίκων και
43 μέλη, σε δήμους με πληθυσμό 150.001 και άνω κατοίκων.
Για την εκλογή συμβούλων δημοτικών κοινοτήτων, ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του υπέρ ενός ή δύο υποψηφίων.

Για την εκλογή προέδρου της δημοτικής κοινότητας, ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του υπέρ ενός υποψηφίου.

Εάν οι δημοτικές ενότητες δήμων με πληθυσμό 10.001 – 30.000 κατοίκων, 30.001 – 50.000 κατοίκων και 50.001 – 150.000 κατοίκων έχουν συσταθεί με το άρθρο 2 του ν. 3852/2010 (Α’ 87), υπερβαίνουν τις 6, ο αριθμός των μελών του δημοτικού συμβουλίου τους είναι εκείνος που αντιστοιχεί στην επόμενη πληθυσμιακή κλίμακα.

Ο αριθμός των εδρών των δημοτικών συμβούλων κάθε εκλογικής περιφέρειας του άρθρου 12 του ν. 4804/2021, με βάση τον μόνιμο πληθυσμό της, όπως προκύπτει από την τελευταία απογραφή εδώ.

Οι πέντε αλλαγές στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές
Στο πλαίσιο των αυτοδιοικητικών εκλογών (δημοτικές και περιφερειακές), και με γνώμονα τις εγκυκλίους του ΥΠΕΣ, το iefimerida.gr είχε διαμορφώσει έναν πλήρη οδηγό αναφορικά με τα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι πολίτες που θα προσέλθουν στις κάλπες, καθώς υπήρξαν αλλαγές.

Αυτές είναι:

Πρώτη αλλαγή: Επιτυχών συνδυασμός στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές αναδεικνύεται αυτός ο οποίος στον πρώτο γύρο συγκεντρώνει ποσοστό άνω του 43% (43%+1 ψήφο) επί των εγκύρων ψηφοδελτίων κάθε δήμου ή περιφέρειας αντίστοιχα. Αν αυτό δεν καταστεί δυνατόν, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται την επόμενη Κυριακή, 15 Οκτωβρίου 2023, μεταξύ των υποψήφιων δημάρχων ή περιφερειαρχών των δύο (2) πρώτων συνδυασμών.

Δεύτερη αλλαγή: Επανέρχεται η πενταετής θητεία των αυτοδιοικητικών αρχών, όπως ακριβώς ίσχυσε μεταξύ 2014 και 2019. Επομένως, οι νέοι δήμαρχοι και περιφερειάρχες θα αναλάβουν καθήκοντα την 1η Ιανουαρίου 2024 και η θητεία τους θα λήξει την 31η Δεκεμβρίου 2028.

Τρίτη αλλαγή: Εξορθολογίζεται ο αριθμός των μελών του δημοτικού συμβουλίου και του περιφερειακού συμβουλίου, ώστε να είναι πιο λειτουργικά και να ασκούν αποτελεσματικότερα τον ρόλο που τους αναθέτουν οι πολίτες. Συνολικά, το 2019 είχαν εκλεγεί εννέα χιλιάδες τετρακόσιοι εβδομήντα (9.470) δημοτικοί σύμβουλοι στους 332 δήμους της χώρας, ενώ για την επόμενη θητεία εκλέγονται οχτώ χιλιάδες τετρακόσιοι ογδόντα ένας (8.481). Αντίστοιχα, οι περιφερειακοί σύμβουλοι που θα εκλεγούν στις προσεχείς εκλογές είναι εξακόσιοι έντεκα (611) έναντι επτακοσίων τριών (703) της τετραετίας 2019/2023.

Τέταρτη αλλαγή: Ταυτόχρονα, αυξάνεται ο μέγιστος αριθμός των υποψηφίων που μπορούν να συμπεριληφθούν στον συνδυασμό υποψήφιου δημάρχου ή περιφερειάρχη, από το 50% του αριθμού των εδρών κάθε εκλογικής περιφέρειας στο 150%. Αντίστοιχη είναι και η αύξηση για τους υποψήφιους συμβούλους των δημοτικών κοινοτήτων.

Πέμπτη αλλαγή: Καταργείται η ξεχωριστή κάλπη που χρησιμοποιήθηκε, για μία και μοναδική φορά, στις εκλογές του 2019 για την εκλογή κοινοτικών συμβουλίων. Όπως ίσχυε έως τότε, έτσι και στις προσεχείς εκλογές, οι υποψήφιοι πρόεδροι και σύμβουλοι δημοτικών κοινοτήτων εντάσσονται στους συνδυασμούς των υποψήφιων δημάρχων. Οι δημοτικές κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό έως 200 κατοίκους εκλέγουν μονομελές όργανο, τον πρόεδρο της κοινότητας. Δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό μεταξύ 201 και 2.000 κατοίκων εκλέγουν τριμελές συμβούλιο, με βάση τα αποτελέσματα των εκλογών σε τοπικό επίπεδο. Σε δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό μεγαλύτερο των 2.000 κατοίκων, την πλειοψηφία στο συμβούλιο δημοτικής κοινότητας έχει ο συνδυασμός του εκλεγμένου δημάρχου του οικείου δήμου.