Την εβδομάδα που μας πέρασε ο αριθμός των ημερήσιων κρουσμάτων που ανακοίνωνε ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας ήταν καθημερινά τετραψήφιος, γεγονός που κλείδωσε την απόφαση για αυστηρό lockdown στην Αττική και όχι μόνον.
Πίσω όμως από κάθε επιβεβαιωμένο κρούσμα κρύβονται εκατοντάδες ακόμη, δημιουργώντας ακτινωτές εστίες, με τα μαθηματικά μοντέλα να αναγνωρίζουν ως πραγματικό αριθμό ενεργών κρουσμάτων στο σύνολο της χώρας τουλάχιστον τα 70.000. Ετσι και σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, στην Αθήνα συγκεντρώνεται περίπου το 50% των ενεργών κρουσμάτων (περισσότερα από 35.000) ενώ… φορτωμένη εμφανίζεται και η Θεσσαλονίκη με τουλάχιστον 5.700 πολίτες που νοσούν και συνεπώς μεταδίδουν τον ιό, ενώ στην Αχαΐα ο αντίστοιχος αριθμός υπολογίζεται στα 5.000.
Συνεπώς, το ερώτημα που τίθεται τα τελευταία 24ωρα είναι εάν η τρίτη κατά σειρά καραντίνα διάρκειας δυόμισι εβδομάδων θα είναι ικανή να σπάσει την ορμή του τρίτου κύματος ή εάν η επιμήκυνση της περιόδου οικονομικής και κοινωνικής αφυδάτωσης θα επαναληφθεί όπως συνέβη τον περασμένο Νοέμβριο και Δεκέμβριο, ακυρώνοντας τα κυβερνητικά και επιστημονικά σχέδια περί μιας περιόδου «ακορντεόν».
Ιδίως εάν συνυπολογίσει κανείς ότι τα δεδομένα ανοίγουν νέο κύκλο αγωνίας για εκείνα που έρχονται. Τις πρώτες 11 ημέρες του Φεβρουαρίου είχαν εντοπιστεί 11.915 επιβεβαιωμένα κρούσματα, ενώ μέρα με την ημέρα αυξάνονται οι διασωληνωμένοι ασθενείς αλλά και οι νοσηλείες-δείκτες που αποτελούν «κακούς οιωνούς» για την εκτιμώμενη πίεση που θα δεχτεί το επόμενο διάστημα το σύστημα Υγείας, καθώς συσσωρεύει καθημερινά νέα περιστατικά.
Ιικό φορτίο
Εντούτοις, οι επιδημιολόγοι εμφανίζονται – τουλάχιστον προσώρας – συγκρατημένα αισιόδοξοι, καθώς διαπιστώνουν ότι το ιικό φορτίο αν και αυξημένο δεν καταγράφει τα υψηλά επίπεδα της περιόδου όπου φούντωνε το δεύτερο κύμα. Συνεπακόλουθα η αυξητική τάση ακολουθεί έναν αργόσυρτο ρυθμό, συγκριτικά πάντα με την προηγούμενη – νωπή ακόμη στη μνήμη μας – εμπειρία.
Ο Δημοσθένης Σαρηγιάννης, καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής ΑΠΘ και Υγειονομικής και Περιβαλλοντικής Μηχανικής στην Πανεπιστημιακή Σχολή Προηγμένων Σπουδών της Παβία, μιλώντας στα «ΝΕΑ» υπογραμμίζει ότι η διάρκεια του lockdown πρέπει να είναι τριών εβδομάδων, εκτιμώντας ότι τα αυξημένα περιοριστικά μέτρα – εφόσον τηρηθούν – θα επιτύχουν την αναχαίτιση του κύματος ώστε όταν θα… ξετρυπώνουμε από την καραντίνα τα ημερήσια κρούσματα θα έχουν μειωθεί στα 200 ή και λιγότερα.
«Εάν πάλι το επιθυμητό αποτέλεσμα είναι η ανάπτυξη της επιδημικής καμπύλης να είναι αργή, τότε θα είναι προτιμότερο να παραταθεί το lockdown για ακόμη μία εβδομάδα», συμπληρώνει ο ίδιος. Παράλληλα, εξηγεί ότι στην κρίσιμη αυτή περίοδο και καθώς πλέον υπάρχει η σχετική εμπειρία, κάθε καραντίνα θα πρέπει να οδηγεί σε ένα «παράθυρο» προς την κανονικότητα έστω κι αν η οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα θα έχει εκ νέου… ημερομηνία λήξης.
«Πάνω στα σχετικά αυτά μοντέλα δουλεύουμε αυτό το διάστημα, χωρίς προς το παρόν να έχουμε καταλήξει σε μία ασφαλή απάντηση. Αυτό που αναζητούμε είναι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του ανοίγματος που θα διασφαλίζουν καλύτερες συνθήκες ασφάλειας με στόχο οι περίοδοι «ελευθερίας» να διαρκούν όσο το δυνατόν περισσότερο».
Ακορντεόν
Αναζητώντας τις… πτυχώσεις του «ακορντεόν» ουδείς είναι σε θέση να προσδιορίσει πόσες φορές θα κλειδώσουν και θα ανοίξουν οι γεωγραφικές περιοχές της χώρας, το στοίχημα ωστόσο κυβέρνησης και ειδικών είναι να μην παραμείνει η χώρα στην «εντατική» για μεγάλο χρονικό διάστημα, όπως τον περασμένο Νοέμβριο και Δεκέμβριο.
Υπό το πρίσμα αυτό, ο Δημοσθένης Σαρηγιάννης, χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα υπολογιστικά εργαλεία, αναζητεί τα προαπαιτούμενα για να επιτύχει το σύστημα «ακορντεόν», καθώς έχει παρέλθει η εποχή που τα lockdown αντιμετωπίζονταν ως απάντηση στην πανδημία που σαρώνει τον κόσμο.
«Για να συνδυάσουμε την ορθή διαχείριση του υγειονομικού κινδύνου με την οικονομική και κοινωνική βιωσιμότητα της χώρας η τηλεργασία πρέπει να συνεχιστεί και μετά την καραντίνα, και μάλιστα σε υψηλό ποσοστό, ενώ εξίσου σημαντικό είναι η επιτήρηση της εφαρμογής του μέτρου. Επίσης, η απολύμανση του αέρα εσωτερικών χώρων σε επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος, ΜΜΜ, δημόσιους χώρους και σχολεία είναι σημαντική προϋπόθεση – ή έστω τουλάχιστον εκεί που οι συνθήκες δυσκολεύουν τον καλό αερισμό των τάξεων ή οι τάξεις είναι ιδιαίτερα πολυάριθμες», διευκρινίζει ο καθηγητής, συμπληρώνοντας ότι το μέτρο αυτό θα πρέπει να ισχύσει και στις Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων.
Επιπρόσθετα, σημαντικό όπλο έναντι του τρίτου κύματος είναι και ο εμβολιασμός του πληθυσμού της χώρας με έμφαση στους πλέον ευάλωτους, και καθώς η εκστρατεία «Ελευθερία» συνεχίζεται με σταθερούς ρυθμούς αποτελεί ακόμη ένα μέσο ανάσχεσης της πίεσης που αναμένεται να δεχτεί το σύστημα Υγείας τους επόμενους μήνες.
Λύματα
Εν τω μεταξύ, ο ΕΟΔΥ ανακοίνωσε τη δημιουργία Εθνικού Δικτύου Επιδημιολογίας Λυμάτων για την ανίχνευση και ποσοτικοποίηση του ιού SARS-CoV-2 στα αστικά λύματα πόλεων στις Περιφέρειες Αττικής, Κεντρικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, Πελοποννήσου και Κρήτης.
Η επιδημιολογία των λυμάτων, σύμφωνα με τα διεθνή επιστημονικά δεδομένα, αποτελεί πολύτιμο εργαλείο έγκαιρης διάγνωσης και παρακολούθησης της διασποράς του ιού και του μεγέθους του ιικού φορτίου στην κοινότητα, συνεπώς αναμένεται να συνεισφέρει στη στοχευμένη απόκριση.